Jaarverslag 2023

Fred Pijls & Joris Hendrickx,
Raad van Bestuur

ggzoostbrabant.nl

AL 25 JAAR STERK IN GESPECIALISEERDE GGZ

Het jaar 2023 was voor GGZ Oost Brabant een jubileumjaar waarin we stil stonden bij het 25-jarig bestaan van onze organisatie. In 1998 ontstond GGZ Oost Brabant door een fusie van het Instituut voor Psychiatrische Zorg (IPZ) met andere psychiatrische instellingen, zoals de Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg (RIAGG) en Regionale Instelling voor Beschermd en Begeleid Wonen (RIBW). We vierden deze mijlpaal met een groots personeelsfeest op vrijdag 22 september in het Inspyrium in Cuijk. In de maanden daarna hebben we lokaal ook cliënten en hun naasten getrakteerd, zodat ook zij feestelijk konden genieten van ons jubileum.

SAMEN BOUWEN AAN ZORG DICHTBIJ IN PROEFTUINEN

Proeftuinen zijn netwerken waar gemeente, woningcorporaties en zorg- en welzijnspartijen sinds 2017 samenwerken om bewoners tegen lagere kosten een betere (positieve) gezondheid te laten ervaren. Met wijk-gebonden financiering, werkt een team van professionals vanuit verschillende organisaties aan individuele begeleiding, dagbesteding en huishoudelijke verzorging. Dat maakt de zorg laagdrempelig, want cliënten hoeven hiervoor geen eigen bijdrage hoeven te betalen en de juiste zorg is, snel dichtbij beschikbaar.

De professionals zetten de inwoner centraal en werken samen zonder onnodige procedures of schotten en hebben de autonomie om te doen wat nodig is. GGZ Oost Brabant is als samenwerkingspartner nauw betrokken bij de proeftuinen. In oktober 2022 besloot de gemeenteraad van Oss tot verlenging van de Proeftuin Ruwaard en tot het aanwijzen van de wijk Noord-West (Ussen) als volgende proeftuin. Inwoners en professionals in deze wijk zijn samen al gestart met voorbereidingen, zodat uiterlijk op 1 januari 2024 de proeftuin van start kan gaan.

UNIEKE SUBSIDIE VOOR AI-PROJECT BINNEN EXPERTISECENTRUM EETSTOORNISSEN

Project DAIsy, een onderzoeksproject om Artificial Intelligence (AI) te benutten in behandeltrajecten van cliënten met ernstige eetstoornissen, kreeg een unieke Europese subsidie toegekend van 2.3 miljoen euro van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Het Expertisecentrum Eetstoornissen van GGZ Oost Brabant en zes projectpartners, waaronder de Technische Universiteit Eindhoven en Philips gaan samen nieuwe AI-oplossingen ontwikkelen. Deze zijn gericht op vroegsignalering / vroege interventie, indicatiestelling en voorspelling van het behandelresultaat. Daarnaast is binnen DAIsy een digitale omgeving gecreëerd om complexe (behandel)data te verzamelen en verwerken.

KENNIS DELEN OVER ERNSTIGE DEPRESSIE BIJ JONGEREN EN JONGVOLWASSENEN

Met TOPGGz-certificering bieden de zorgexperts van het Depressie Expertise Centrum Jeugd (DEC-J) al jaren hoogwaardige zorg en behandeling voor jongeren en jongvolwassenen met zeer ernstige depressieve problematiek. Sinds dit jaar kunnen verwijzers en externe behandelaren buiten GGZ Oost Brabant ook bij DEC-J terecht voor kennisdeling. Voor kennisdeling in het kader van individuele casuïstiek startte DEC-J dit jaar met een gestructureerd aanbod voor consultatie en second opinion. Daarnaast verzorgde DEC-J op 28 september een online symposium. Actuele wetenschappelijke inzichten en nieuwe en bestaande behandelmogelijkheden werden live gedeeld met circa 800 ketenpartners, professionals uit het werkveld en andere geïnteresseerden. Het publiceren van de terugkijk-link leidde tot een bereik van in totaal ongeveer 1200 kijkers. Daarnaast werken we met huisartsenkoepel Synchroon op een nieuwe manier samen binnen het Verwijspunt GGZ. De POH’s GGZ (Praktijkondersteuners Huisartsen GGZ) spelen een centrale rol. Na een verwijzing treden zij op als tussenpersoon die de vraag en behoeften van de cliënt, te matchen met het (snel beschikbare) zorgaanbod in het specialistische en regulier GGZ-netwerk. Deze aanpak helpt om de schaarse capaciteit optimaal te kunnen benutten, waardoor de cliënt zo snel mogelijk de juiste hulp krijgt.

Kijk terug

SAMEN STERK VOOR CLIËNTEN MET EEN (VERSTANDELIJKE) BEPERKING

Mensen met een lichte verstandelijke beperking en psychische of psychiatrische kwetsbaarheid vallen vaak tussen wal en schip. Passende zorg voor deze cliënten vraagt vaak om expertise vanuit van twee verschillende zorgsectoren komt. GGZ Oost Brabant is daarom een strategische samenwerking aangegaan met ORO en Philadelphia, beide zijn organisaties in de verstandelijk gehandicaptenzorg.

Vanuit deze samenwerking is er in 2022 een gezamenlijk integraal zorgaanbod voor 18 cliënten met een (licht) verstandelijke beperking én een psychiatrische kwetsbaarheid op Huize Padua, op locatie Kraanmeer. Na Philadelphia en Oro hebben we ook met zorgorganisatie Dichtbij afgesproken om de krachten te gaan bundelen binnen de ‘healing environment’ van Levendig Landgoed Huize Padua.

SAMEN WERKEN AAN BETERE TOEGANG TOT DE GGZ

De Centrale Voordeur van de zorggroep Oss-Uden is een vernieuwde werkwijze in het doorverwijzen van cliënten naar de specialistische GGZ. Verschillende specialismen maken gezamenlijk een inschatting van de situatie (ofwel: triage). Door dit brede, integrale perspectief wordt bij een nieuwe verwijzing beter beoordeeld welk zorgaanbod het meest passend is voor de cliënt.

Daarnaast werken we met huisartsenkoepel Synchroon op een nieuwe manier samen binnen het Verwijspunt GGZ. De POH’s GGZ (Praktijkondersteuners Huisartsen GGZ) spelen een centrale rol. Na een verwijzing treden zij op als tussenpersoon die de vraag en behoeften van de cliënt, te matchen met het (snel beschikbare) zorgaanbod in het specialistische en regulier GGZ-netwerk. Deze aanpak helpt om de schaarse capaciteit optimaal te kunnen benutten, waardoor de cliënt zo snel mogelijk de juiste hulp krijgt.

EXPERTISECENTRUM HERSENLETSEL EN NEUROPSYCHIATRIE KLAAR VOOR VOOR TOP GGZ

Het Expertisecentrum Hersenletsel en Neuropsychiatrie heeft maximaal ingezet op de voorbereidingen om het predicaat TOPGGz te verkrijgen. Alles is in gereedheid gebracht om de visitatie in 2024 succesvol te kunnen doorlopen.

Daarnaast is hard gewerkt om erkenning als Doelgroep Expertise Centrum (DEC) te verkrijgen. Op landelijk niveau is er vertraging ontstaan in het accrediteringsproces. We verwachten eind 2024 alsnog deze DEC-status te verkrijgen.

Tot slot zijn er nieuwe samenwerkingsovereenkomsten gesloten met netwerkpartners in het kader van consultatie en is er ervaringsdeskundigheid toegevoegd aan de expertise binnen het centrum.

MAXIMALE INZET OP SUÏCIDEPREVENTIE

Al sinds 2011 is suïcidepreventie een kernthema binnen GGZ Oost Brabant. Het is onze missie maximaal in te zetten op het voorkomen, vroegsignalering en het (vroeg)behandelen van suïcidaliteit bij cliënten van GGZ Oost Brabant. Deze missie hebben we dit jaar vertaald in een meerjarenbeleid suïcidepreventie, dat aansluit op het Meerjarenbeleid GGZ Oost Brabant en op de Landelijke Agenda Suïcidepreventie 2022-2025. In de praktijk leidt het aangescherpte beleid onder meer tot:

-> het screenen van elke cliënt (van 12 jaar of ouder) tijdens de intake op een verhoogd risico op suïcidaliteit. Bij een verhoogd risico stroomt de cliënt door naar aanvullende zorgmodules. Deze modules zijn speciaal gericht op suïcidepreventie. Cliënten volgen deze extra module(s) naast hun reguliere behandeltraject.

-> het volledig up-to-date houden van de organisatie-brede kennis en deskundigheid . We hebben een stevig intern trainingsprogramma ontwikkeld met een combinatie van e-learning en klassikale onderdelen. Al ruim 250 medewerkers van GGZ Oost Brabant rondden in 2023 de basistraining met succes af. Alle overige cliëntgebonden medewerkers volgen in 2024. De vervolgtraining is verplicht voor de medewerkers die de aanvullende zorgmodules. Deze vervolgtraining is inmiddels ook al door 24 behandelaren doorlopen.

SAMEN SCREENEN VAN AANMELDINGEN

In regio Oss/Uden/Veghel zijn we gestart om in het intakeproces van cliënten meer op te trekken met onze netwerkpartners in de regio. Een zogenaamde ‘gemeenschappelijke voordeur’ helpt om zo snel mogelijk op de juiste plek de juiste zorg te kunnen bieden aan cliënten. We doen de screening van aanmeldingen van cliënten samen met een medewerker van Ons Welzijn. De cliënt kan daarna in behandeling komen bij GGZ Oost Brabant of, wanneer dat beter past, bij een andere zorgpartner in de regio. Samen screenen gebeurt óók in Helmond. Daar worden alle aanmeldingen voor volwassenenzorg binnen twee weken benaderd voor een beeldbel-afspraak om de situatie van de cliënt breed in kaart te brengen. Het vervolg wordt voor elke cliënt besproken in een multidisciplinair overleg, waardoor snel duidelijk wordt of de cliënt zorg nodig heeft vanuit onze afdelingen FACT, IHT, ADS, Trauma & Persoonlijkheid, Ouderenzorg of een van onze partners in het sociale domein. Na de screening kan het zijn dat de cliënt te maken krijgt met een wachtlijst voor de benodigde behandeling. Wel kan de cliënt direct instromen in een voorbereidend traject ‘Een betere basis’. Hier gaan cliënten direct aan de slag met het werken aan een betere uitgangssituatie, zoals een goed slaap-waakritme, balans tussen inspanning en ontspanning en het omgaan met problemen. Dit leidt tot een betere startsituatie voor de behandeling in de specialistische geestelijke gezondheidszorg, waarvoor de cliënt op de wachtlijst staat.

WET VERPLICHTE GGZ (WVGGZ)

De Wet verplichte GGZ (WvGGZ) is complexe wetgeving met een forse impact op het werkveld van GGZ Oost Brabant. Het toepassen en verbreden van kennis van deze wetgeving helpt bij het voorkomen verplichte zorg. In 2023 hebben we flinke stappen gezet in scholing en deskundigheidsbevordering van onze medewerkers op het gebied van de WvGGZ. In juni 2023 was een waardevolle aftrap van een scholingscyclus voor verpleegkundigen en zorgverantwoordelijken (zoals klinisch psychologen, psychiaters en verpleegkundig specialisten).

Daarnaast is er een praktische handleiding gemaakt. Dit is een vertaalslag van de wet naar de praktijk van GGZ Oost Brabant. Hierdoor is het voor medewerkers makkelijker om de complexe procedures en regels te volgen. Daarnaast zijn er aandachtsfunctionarissen WvGGZ aangesteld binnen de zorgteams. Zij dragen op een efficiënte manier bij aan de borging van kennis en kwaliteit. De aandachtsfunctionarissen komen sinds dit jaar periodiek bij elkaar om ervaringen en kennis uit te wisselen.

SAMEN BOUWEN AAN BETERE ZORG VOOR OUDEREN

De complexiteit van de zorgvraag van ouderen neemt steeds meer toe. Concentratie van kennis en ervaring en het hebben van korte lijnen is belangrijk in de zorg voor deze kwetsbare ouderen. Daarom tekenden GGZ Oost Brabant, Zorgboog en het Elkerliek ziekenhuis in het najaar van 2022 een overeenkomst voor de komst van een geriatrische revalidatieafdeling van de Zorgboog in ’t Warant in Helmond. Op deze locatie is afdeling geriatrie van het ziekenhuis op steenworp afstand en is de expertise van onze kliniek Ouderen in hetzelfde pand beschikbaar. Naar verwachting kunnen cliënten in het najaar van 2023 op deze plek terecht voor gebundelde expertise en kennis en kunde op het gebied van zorg voor ouderen.

OP WEG NAAR EEN MEER
VEERKRACHTIGE ORGANISATIE

Na verschillende medewerkersbijeenkomsten geleid door de raad van bestuur, werd het besluit over de Veerkrachtige Organisatie (VO) in de zomer van 2023 definitief. De adviesgremia ontvingen in oktober tien startnotities. Hierin werd vastgelegd hoe we met participatie van medewerkers, cliënten en naasten tot implementatieplannen voor de verschillende thema’s komen. In december werden diverse participatiesessies georganiseerd voor de VO-thema’s die als eerste vorm krijgen: de samenvoeging van regio’s, de oprichting van afdeling Monitoring en Organisatie Advies en de integratie van Kind & Jeugd binnen de zorgregio’s.

Bankjes en picknicktafels in het kader van De Groene GGZ

We zijn ervan overtuigd dat natuur een positieve invloed heeft op de gezondheid en het welzijn van zowel onze cliënten als medewerkers. Samen met een aantal collega-instellingen is GGZ Oost Brabant dan ook voorloper in het project De Groene GGZ. Om cliënten (en medewerkers) te stimuleren om meer in onze eigen groene omgeving te verblijven, zijn er afgelopen zomer picknicktafels geplaatst op het Levendig Landgoed. Het zijn stoere tafels die uitgezocht zijn door de landschapsarchitect en die goed passen bij de overige banken op het terrein. Twee van de tafels zijn uitgevoerd als mindervalide-tafel. Deze hebben een langer doorlopend tafelblad, zodat rolstoelers ze kunnen gebruiken.

Commissaris van de Koning op bezoek

De commissaris van de Koning, mevrouw Adema, bracht op 23 maart 2023 een bezoek aan de gemeente Boekel en ons Levendig Landgoed. De commissaris heeft deze middag verschillende vormen van daginvulling voor bewoners op Huize Padua bezocht en ging in gesprek met een aantal van hen. Zij waren zeer enthousiast over de komst van de commissaris en lieten met veel enthousiasme hun kamer, bezigheden en werk zien. Dit gebeurde tijdens een wandeling over het landgoed. “Een mooie en inspirerende middag”, zoals mevrouw Adema zelf zegt.

Sociale Innovatie en Digitalisatie

DIGITALISATIE IN DE ZORG

In 2022 werd de digitale poli een vast onderdeel van GGZ Oost Brabant. Inmiddels werken er tien medewerkers die 100% digitale (online) specialistische, multidisciplinaire GGZ zorg leveren. Het klinisch, persoonlijk en sociaal maatschappelijk herstel van de cliënt is de doelstelling. Hiervoor zetten we in 2022 diverse online groepsbehandelingen in: herstelgroepen, schematherapie en groepen voor emotieregulatie, zelfbeeld en interpersoonlijke problemen. Onze digitale poli is in 2022 door zorgverzekeraar VGZ benoemd als een good practice; een voorbeeld van doelmatige zinnige zorg. Ook zijn we door hen genomineerd voor de Samen Voorop-award. Inmiddels zijn er plannen ontstaan om samen met andere complementaire online GGZ aanbieders (zoals verslavingszorg, eetstoornissen) een landelijk dekkend online zorgaanbod creëren. Cliënten kunnen daardoor gebruik kunnen maken van de gezamenlijke expertise van zo’n breed digitaal netwerk.

DIGITALISATIE IN DE ZORG

VERNIEUWD DIGITAAL LEERPORTAAL

Het Leerportaal is op maat ingericht, waardoor elke medewerker precies kan zien waar hij of zij staat op het gebied van leren en ontwikkelen. Ook is direct inzichtelijk welke (verplichte) scholingen nog in de planning staan. Vanzelfsprekend biedt het leerportaal ook toegang tot alle beschikbare e-learning modules. Medewerkers kunnen zich abonneren op onderwerpen die ze interessant vinden. Dan worden ze automatisch geïnformeerd als er nieuwe scholingsmogelijkheden zijn die verband houden met die onderwerpen. Ook biedt het portaal een digitaal persoonlijk kwaliteitspaspoort: behaalde scholingen en opleidingen staan geregistreerd.

SOCIALE ROBOTICA

We zien veel kansen voor de sociale robotica. In navolging van Tonnie de Robot zijn er in 2023 vijf nieuwe, vergelijkbare robots actief op Huize Padua.

Deze robots worden nu ingezet voor psychiatrische cliënten met een licht verstandelijke beperking of autisme spectrum stoornis. Ook hebben we in 2023 een tweede kwartiermaker sociale robotica aangenomen. Daarmee zijn we klaar om verder op te schalen.

VR-brillen voor EMDR- en exposuretherapie

In Boxmeer is een innovatieve pilot gaande waarbij een VR-bril wordt ingezet bij EMDR- en exposuretherapie. Dit versnelt het behandeltraject en verbetert de kwaliteit van de geboden zorg. De toegewijde behandelaren geven aan dat de eerste ervaringen met de VR-brillen veelbelovend zijn. Ze verwachten dat na evaluatie een vervolg en uitbreiding zal volgen.

Meer veiligheid in de nacht dankzij ‘Tippie’

Niet in al onze locaties is een nachtdienst fysiek aanwezig. Tot voor kort waren deze locaties ongeschikt voor cliënten met nachtelijke angsten. Sociale innovatie Tippie is voor een deel van deze cliënten een uitkomst. Tippie is een digitaal scherm dat in de kamer van de cliënt hangt. Met een eenvoudige druk op de knop, krijgt de cliënt direct beeldcontact met de nachtdienst die fysiek op een andere locatie aanwezig is. De dienstdoende medewerker kan via een speciale telefoon en een unieke code direct reageren en indien nodig ook persoonlijke zorg bieden.

Cliënten kunnen dankzij Tippie vaker (blijven) wonen op de locatie, die in alle opzichten bij hen past. Op de momenten dat het nodig is, biedt Tippie (laagdrempelig) toegang tot de juiste ondersteuning in de nacht. Tippie is een waardevolle innovatie, vanwege de bijdrage aan de veiligheid van de cliënten en de betere toegankelijkheid van zorg gedurende de nacht.

Optimale vrijheid met GPS-tools

In ons streven naar de juiste zorg op de juiste plek hebben we een belangrijke innovatie doorgevoerd om de zelfstandigheid en veiligheid van onze cliënten te vergroten: het gebruik van GPS-tools. Deze technologie biedt een oplossing voor cliënten die onzeker of angstig zijn om buiten te zijn, door hen de mogelijkheid te geven snel en eenvoudig contact op te nemen met de verpleging zonder hen fysiek te moeten zoeken. Met verschillende draagbare opties – zoals een horloge, een halskoord of een polsband – kunnen cliënten deze GPS-trackers comfortabel bij zich dragen. Deze apparaten stellen niet alleen de cliënt in staat met een druk op de knop verbinding te maken met de verpleging, maar stellen de verpleging ook in staat de locatie van de cliënt in real-time te zien via een dashboard. Deze innovatie draagt enorm bij aan de vrijheid en veiligheid van de cliënt. Het maakt bovendien een einde aan het ‘dwalen zonder hulp’. Door deze technologie te gebruiken, kunnen we de zorg aanpassen aan de behoeften van de cliënt. Dit draagt bij aan de zelfredzaamheid van de cliënten en zorgt tegelijkertijd voor meer veiligheid.

Biodynamische verlichting bij hersenletsel

Biodynamische verlichting werd dit jaar succesvol toegepast bij drie cliënten met hersenletsel. Dit leidde tot een verbetering van hun dag- en nachtritme. Het beschadigde gedeelte van hun brein wordt op de juiste manier gestimuleerd. Dit draagt bij aan een sneller herstel.

App voor Ritmische Bewegings Gymnastiek
Via de RGM-app kunnen vaktherapeuten eenvoudig een zogenaamde choreoscore voor Ritmische Bewegings Gymnastiek (RGM) opstellen. Daarnaast hebben cliënten via de app de mogelijkheid om zelfstandig oefeningen te creëren en deze tijdens de lessen te presenteren. De introductie van de RGM-app verlaagde de werkdruk voor onze therapeuten en zet cliënten aan tot meer zelfredzaamheid.

‘Mijn Eigen Plan’ biedt hulp en houvast voor cliënten

In enkele woongroepen op Huize Padua werd in 2023 het digitaal groepsbord Mijn Eigen Plan geïntroduceerd. Op het groepsbord vinden cliënten praktische informatie. Denk aan: wie er die dag werkt en wat er op het menu staat. Een mooie innovatie die de zelfredzaamheid van onze cliënten vergroot. Zeker in combinatie met de speciale app die cliënten ondersteuning biedt bij praktische zaken in hun dagritme, zoals koffie zetten en wassen.

VGZ bracht werkbezoek aan GGZ Oost Brabant

Op 6 juli 2023 bracht de raad van commissarissen en de raad van bestuur van zorgverzekeraar VGZ een werkbezoek aan GGZ Oost Brabant. Op onze locatie in Helmond werden zij ontvangen door onze Raad van Bestuur, Raad van Toezicht en vertegenwoordigers vanuit verschillende zorgteams. Tijdens het bezoek namen we elkaar mee in ontwikkelingen, uitdagingen, kansen en successen m.b.t.:

• de GGZ-sector in het algemeen; • Evaluatie en uitwerking van de meerjarenafspraak • acute GGZ-zorg binnen de netwerken in Oost Brabant • de digitale GGZ (Digitale poli en GGZ Thuis); • ontwikkelingen binnen ons Expertisecentrum Eetstoornissen.

Het was een waardevol bezoek, waarin ruimte was om met elkaar van gedachten te wisselen en beelden scherp te stellen. Dat is belangrijk, omdat we als samenwerkingspartners voor een gezamenlijke uitdaging staan: bijdragen aan een mentaal gezonde regio.

GGZ Oost Brabant sluit aan bij International Mental Health Alliance (IMHA)

In lage- en middeninkomenslanden wordt relatief weinig geïnvesteerd in de geestelijke gezondheidszorg. De beschikbare kennis en middelen in deze landen zijn ontoereikend om te kunnen voorzien in de behoefte van de lokale bevolking. De WHO refereert hiernaar als de ‘mental health gap’. Om deze gap te verkleinen hebben Stichting Proment, HAN University of Applied Sciences, RadboudUMC, Pro Persona en GGZ Oost Brabant in 2023 de handen ineengeslagen binnen de International Mental Health Alliance (IMHA). Vanuit regionale gelijkwaardigheid zet de IMHA in op internationale kennisuitwisseling op het gebied van de mentale gezondheid. Op deze manier willen de samenwerkende organisaties bijdragen aan betere geestelijke gezondheidszorg, wereldwijd.

Veerkrachtige en financieel sterke organisatie

De cijfers over 2023

Contact

Landelijk wordt een tekort verwacht van ruim 100.000 zorgprofessionals in 2030. Om onze goede zorg ook in de toekomst te kunnen blijven bieden, hebben we de zorgprofessionals hard nodig. Het betekent da we vol moeten inzetten op het binden en boeien van onze medewerkers en het aantrekken van nieuwe professionals. Tegelijk moeten we ook moeten kijken naar anders werken, slimmer werken. Zodat we in staat zijn om ook met minder mensen nog steeds die goede zorg te blijven bieden.